Van jou als aios wordt een actieve houding verwacht in het nemen van verantwoordelijkheid voor je functioneren tijdens je hele opleiding en waarbij je regie neemt in jouw eigen leerproces. Dit komt o.a. tot uiting bij het opstellen van je eigen individuele opleidingsplan. Je wordt tenslotte een psychiater die kennis en kunde bezit, als medisch expert functioneert, sociaal maatschappelijk breed kijkt, professioneel is, reflecteert op eigen handelen en zich blijft ontwikkelen. Voor de opleiding tot psychiater zijn einddoelen geformuleerd die getoetst en beoordeeld worden. In opleiding zijn tot psychiater, is een doelgericht proces waarbij je ondersteund wordt en de mogelijkheid krijgt om ervaring en kennis op te doen om het vak te leren. Je bent verantwoordelijk voor je leerproces, goede patiëntenzorg, je rol binnen de organisatie en de opleiding van je zelf en anderen. Dit vraagt van begin af aan om reflectie op je eigen handelen. Leren is ook vallen en opstaan, hard werken, meestal leuk, soms ook niet.
Het individueel opleidingsplan (IOP) kan in zowel inhoud als duur variëren omdat het aangepast moet zijn aan je niveau van competenties en je snelheid van competentie ontwikkeling. In je IOP geef je aan welke richting je op wilt, je vergezicht, wat voor soort psychiater je wilt worden en welke route met leerdoelen je moet gaan afleggen. Je leerroute gaat langs stages, intern en extern, houdt onderwijs in, psychotherapieën uitvoeren, onderzoek doen, dus veel doen en tevens reflecteren. Je ontwikkeling wordt bijgehouden aan de hand van o.a. EPA’s, dit zijn beroeps gebonden professionele activiteiten waarin je uiteindelijk bekwaam moet zijn. EPA staat voor Entrusted Professional Activity. Het beloop bespreek je regelmatig met je opleider.
Een veelheid van verplichtingen komen op je af, je moet onderwijs voorbereiden, presenteren en daarover beoordelingen verzamelen. Deze komen in je portfolio. In het begin van je opleiding functioneert een ouderejaars als buddy, bij wie je met al je vragen terecht kan. Je opleider volgt je, ondersteunt, geeft feedback, confronteert indien nodig en
reflecteert met je. Het IOP beschrijft je groei en ontwikkeling van jou als aios. Bij aanvang van de opleiding kun je als aios aangeven welke EPA’s mogelijk al deels ontwikkeld zijn en welke meer aandacht behoeven. Per stage worden ontwikkeldoelen gesteld en welke EPA’s er specifiek aan de orde komen. Iedere stage wordt met een evaluatie afgesloten.
Parallel aan de stages wordt tijdens zowel het landelijke/consortium onderwijs als het lokale onderwijs gewerkt aan meer kennisaspecten van de EPA’s. Tijdens het consortium onderwijs komt kennis over psychiatrische pathologie en patiëntengroepen in modulevorm aan bod. Als aios bereidt je het onderwijs voor door het bestuderen van literatuur en het maken van opdrachten. Naast kennis vergaren leer je kritisch denken door met collegae te discussiëren. Elke module wordt afgesloten met een toets.
Tegelijkertijd wordt gestart met psychotherapie onderwijs. Dit is theoretisch onderbouwd, maar is vooral praktisch van aard. Er wordt zowel tijdens het onderwijs als op de stage locatie veel geoefend met nieuw geleerde technieken. In het eerste jaar van de opleiding start je met het geven van psychotherapie. Hierbij wordt zover mogelijk een oplopende complexiteit gehanteerd. Dit alles onder supervisie van een gecertificeerde GZ-, klinisch psycholoog of psychiater. Tegen het eind wordt van je verwacht dat je bekwaam bent in alle EPA’s. Wetenschappelijk ontwikkeling komt aan de orde tijdens lokaal onderwijs en je doet een onderzoek en houdt een eindreferaat bij het afronden van de opleiding.