Anorexia
Wat is anorexia Nervosa?
Als je Anorexia Nervosa hebt, ben je bang om aan te komen en wil je het liefst afvallen. Zelfs wanneer je niet te zwaar bent. Vaak is er juist sprake van (ernstig) ondergewicht, al zie je dit zelf niet of ontken je dit. Er is vaak sprake van een verstoorde beleving van het lichaamsgewicht of de lichaamsvorm en deze beleving heeft een zeer grote invloed op hoe je over jezelf oordeelt.
De wens om af te vallen kan gaan over controle hebben op iets, je ergens goed in voelen of vervelende ervaringen kunnen verdringen door je te storten op het bezig zijn met eten en afvallen.
Om controle te houden over je lichaamsgewicht probeer je zo gezond of zo weinig mogelijk te eten. Misschien compenseer je door te braken, laxeren of overmatig bewegen om zo snel mogelijk af te vallen en aankomen te voorkomen.
Er kunnen allerlei lichamelijke klachten ontstaan zoals het uitblijven van de menstruatie, het altijd koud hebben, haaruitval, je moe en slap voelen. Ook somberheid of relatieproblemen kunnen optreden. De lichamelijke toestand kan zelfs levensbedreigend zijn.
Vaak wordt de ernst van het lage lichaamsgewicht of een probleem met eten ontkent door de persoon zelf. Veel mensen met Anorexia Nervosa zijn bang voor verandering, bang om de eetstoornis op te geven, want deze geeft juist houvast. Toch is het belangrijk hulp te zoeken wanneer er eetproblemen spelen. Bij een tijdige behandeling kan driekwart van de mensen deels of geheel herstellen.
(Bron: www.naeweb.nl)
Hoe herken je anorexia nervosa?
We speken van anorexia als iemand consequent het lichaamsgewicht op of onder de 85% houdt van het gewicht dat normaal verwacht mag worden. Bij volwassenen komt dit neer op een Body Mass Index (BMI) van maximaal 17,5.
- Eten en gewicht zijn een obsessie voor je. Je staat regelmatig op de weegschaal, telt calorieën en houdt nauwkeurig bij wat je eet.
- Je eet veel minder dan je nodig hebt en/of beweegt overdreven veel met als doel gewichtsverlies. Vaak ben je daardoor erg mager.
- Je hebt extreme angst om dik te worden of aan te komen.
- Je lichaamsbeeld is verstoord. Je vindt jezelf veel te zwaar, terwijl je eigenlijk te licht bent.
Er zijn verschillende vormen van anorexia nervosa:
Je beperkt de inname van voedsel
Je eet zo min mogelijk en probeert zo min mogelijk calorieën binnen te krijgen. Jouw doel is om gewicht te verliezen, ook al ben je al te licht voor je lengte en leeftijd. Je hebt wel honger, maar je voelt dit niet meer of onderdrukt het hongergevoel. Vaak ga je heel dwangmatig om met eten en kun je de hele dag aan niets anders denken. Vaak beweeg je ook veel te veel om af te vallen, door veel te fietsen, te wandelen, te sporten en de hele dag actief te zijn.
Je wisselt eetbuien en te weinig eten af
Deze vorm van anorexia heeft veel overeenkomsten met boulimia. Aan de ene kant eet je veel te weinig en aan de andere kant heb je ongecontroleerde eetbuien. In een korte tijd werk je een grote hoeveelheid voedsel naar binnen. Vervolgens voel je je vaak schuldig en wil je al die calorieën weer kwijt. Je braakt of gebruikt laxeermiddelen danwel vochtafdrijvende middelen. Al of niet in combinatie met extreem veel bewegen. Na een periode van eetbuien zet je jezelf weer op een streng dieet. Deze fasen van eetbuien en diëten wisselen elkaar af. Deze vorm staat bekend als anorexia van het eetbuien – purgerende type.
Anorexia Athletica
Anorexia is niet altijd direct zichtbaar. Een voorbeeld van zo’n ‘verborgen’ vorm is Anorexia Athletica. Bij dit type sport en beweeg je extreem veel, zonder hierbij extra te eten. De calorieën die je verliest door het fanatieke sporten vul je niet aan met extra voedsel. Op die manier verlies je gewicht. Daarbij ben je vaak obsessief bezig met je uiterlijk.
Orthorexia
Een andere ‘verborgen’ vorm van anorexia is orthorexia. Je bent dan vooral obsessief bezig bent met gezond eten. Dit kan een vorm van anorexia zijn, waarbij je het belangrijk vindt om (te) weinig te willen wegen. Wanneer je orthorexia hebt, mag je van jezelf maar een beperkt aantal producten eten, zoals alleen rauwe groenten. Vaak krijg je daardoor onvoldoende en weinig gevarieerd eten binnen.
De gevolgen van anorexia nervosa
De gevolgen van anorexia zijn ingrijpend. Je vaak lage lichaamsgewicht en verstoorde eetgedrag zorgen ervoor dat je uiterlijk verandert en je lichaam in de ‘overlevingsstand’ gaat om energie te besparen.
Emoties kunnen vervlakken raak je steeds meer geisoleerd. de omgang met vrienden, familie of partner kan onder druk komen te staan. Langdurige ziekte en ziekenhuisopnames belemmeren een succesvolle schoolloopbaan of beroepscarrière; je hebt veel kans om arbeidsongeschikt te worden.
Ondervoeding leidt vaak tot lichamelijke klachten als lage bloeddruk, vertraagde hartslag, hartritmestoornissen, botontkalking, hormoonafwijkingen, enzovoorts. Sommige klachten kunnen de dood tot gevolg hebben (bijvoorbeeld ernstige hartritmestoornissen), sommige klachten zijn blijvend (bijvoorbeeld achterblijvende lichaamsgroei of –seksuele ontwikkeling), andere klachten herstellen als de anorexia herstelt.
Het verloop van anorexia nervosa
Bijna alle informatie die bekend is over het verloop van anorexia is afkomstig van onderzoek onder opgenomen cliënten. Dit zijn over het algemeen de mensen met de ernstigste symptomen en de meeste beperkingen.
De ziekte dient zich vaak aan tussen de 15 en 25 jaar. Anorexia duurt gemiddeld 4 jaar, maar de kans op terugval is groot. Bij ongeveer 1 op de 4 mensen wordt de ziekte chronisch. Van de opgenomen mensen verbetert de situatie bij 45% van de mensen, 30% verbetert wel maar houdt nog klachten en ongeveer 25% blijft ziek. Van deze laatste groep sterft een deel van de mensen.
Veel mensen lijden naast anorexia ook periodes aan depressies of dwangstoornissen. Vaak verdwijnen deze stoornissen als iemand weer op een normaal gewicht komt.
Behandeling en leefstijladvies bij anorexia nervosa
De behandeling begint met goede voorlichting voor de patiënt en voor de familie.
De behandeling van anorexia richt zich in eerste instantie op vier aspecten:
- Het herstellen van een gezond gewicht. Je moet voldoende op krachten zijn om open te kunnen staan voor behandeling. Zo nodig wordt gecontroleerd toegewerkt naar een op de persoon afgestemd streefgewicht.
- Het herstellen van een normaal eetpatroon. Je leert om voldoende en gezond te eten en leert omgaan met de emoties die het niet willen eten veroorzaken.
- Waarneming van honger en verzadiging van het eigen lichaam. Met anorexia is het gevoel van honger controleren, of zelfs niet voelen een tweede natuur geworden. Als je eetbuien hebt, neem je juist ook het gevoel van verzadiging slecht waar.4.Herstellen van de gevolgen van de ondervoeding (en evt. ook de gevolgen van het braken of laxeren)
De invloed op kinderen
Wanneer een ouder psychisch ziek is, heeft elk gezinslid hier mee te maken. Kinderen merken dit altijd. Als ouders moeilijke tijden doormaken is dat voor kinderen vaak verwarrend en soms beangstigend. Kinderen hebben een eigen beleving van de ziekte en eigen vragen of zorgen. Sommige kinderen vinden het lastig vragen te stellen omdat ze hun ouders niet willen belasten. Kinderen blijven dan met vragen rondlopen. Gevoelens van schuld en schaamte kunnen zowel bij kinderen als ouders een gevolg zijn. Het is belangrijk dat kinderen uitleg krijgen over de situatie die zich afspeelt. Mediant biedt in de thuissituatie gesprekken aan mensen die voor de eigen psychische problemen al hulp krijgen en thuiswonende kinderen hebben.